Dzień dobry,

w ramach „szczepionki prawniczej” chcielibyśmy wspomnieć dzisiaj o planach związanych z tzw. tarczą finansową Polskiego Funduszu Rozwoju (dalej: tarcza PFR).

W realiach ogromnych zmian ustawodawczych i walki o należyte zrozumienie tarczy antykryzysowej często pomijana zostaje nowelizacja ustawy o systemie instytucji rozwoju z dnia 31 marca 2020 r. Na mocy art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju, wprowadzony został natomiast do powyższego aktu prawnego artykuł 21a, zgodnie z którym:

„1. Rada Ministrów, w związku ze skutkami COVID-19, może powierzyć Polskiemu Funduszowi Rozwoju realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego, w szczególności w formach, o których mowa w art. 13 ust. 1, lub w formach bezzwrotnych.
2. Program rządowy określa w szczególności warunki i okres udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego, o którym mowa w ust. 1, sposób przygotowania i elementy rocznych planów udzielania tego finansowania oraz sprawozdawczości z ich realizacji.
3. Realizując program rządowy, Polski Fundusz Rozwoju prowadzi wyodrębnioną ewidencję zgodnie z art. 11 ust. 4 i 5.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki przekazuje środki na pokrycie wynagrodzenia oraz kosztów poniesionych przez Polski Fundusz Rozwoju wskutek realizacji programu rządowego.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki, działając w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, zawiera z Polskim Funduszem Rozwoju umowę określającą warunki i tryb przekazywania środków, o których mowa w ust. 4.”

W oparciu o takie uregulowania ustawowe zapowiedziane zostało wprowadzenie za pośrednictwem PFR programu, niejako podzielonego na:
A) Program dla mikrofirm oraz małych i średnich przedsiębiorstw:
1) Tarcza Finansowa PFR dla Mikrofirm
2) Tarcza Finansowa PFR dla MŚP
B) Program dla dużych przedsiębiorstw:
1) Tarcza Płynnościowa PFR dla Dużych Firm
2) Tarcza Finansowa PFR dla Dużych Firm
3) Tarcza Kapitałowa PFR dla Dużych Firm

Program ma być finansowany ze środków PFR, w tym głównie poprzez emisję obligacji na rynku krajowym lub zagranicznym.

Aby program mógł zostać wprowadzony do realizacji musi zostać uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jak wskazuje art. 107 ust 3 pkt b) Traktatu, za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana „pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego”. Zgodnie z informacjami dostępnymi na stronie internetowej PFR, podmiot ten oczekuje obecnie na zgodę Komisji Europejskiej na realizację programu.

Bardzo skrótowo przedstawimy zatem obecnie założenia tarczy PFR (przy czym należy pamiętać, że jest to „zapowiedź programu” i że została ona przedstawiona dość ogólnikowo).

1) Tarcza Finansowa PFR dla Mikrofirm

Program przewiduje pomoc dla przedsiębiorców zatrudniających od 1 do 9 pracowników, których roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro.

Ma być obsługiwany przez bankowość internetową, gdzie mają zostać udostępnione wnioski w formie elektronicznej.

O pomoc będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy, wobec których nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, którzy prowadzili działalność na dzień 31 grudnia 2019 r. i którzy odnotowują spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19.
Przedsiębiorca na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień udzielenia finansowania nie może zalegać z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość.

Pomoc ma być realizowana w ramach subwencji zwrotnych, przeznaczonych na:
– pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsiębiorcy (zakaz akwizycji);
– spłatę kredytów: możliwość wykorzystania subwencji finansowej na przedterminową spłatę kredytów do maksymalnej wysokości 25% wartości subwencji;
– rozliczenia z podmiotami powiązanymi: zakaz przeznaczania środków z subwencji finansowej na płatności do właściciela, do osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem przedsiębiorstwa;
– zwrot: na warunkach określonych w Programie i Umowie;
– zabezpieczenie: umowne lub inne.

Szczegółowe warunki wsparcia finansowego oraz zobowiązania Beneficjenta Programu określać będzie umowa.

Maksymalna kwota subwencji finansowej w ramach tarczy PFR dla Mikrofirm obliczana ma być jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz kwoty bazowej subwencji. Bazowa kwota subwencji finansowej w przeliczeniu na zatrudnionego uzależniona jest od wielkości spadku przychodów Mikrofirmy. Mówiąc bardziej „ludzkim” językiem – im większy zanotowano spadek przychodów i im więcej jest osób zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie, tym większe kwoty subwencji mogą zostać takiemu przedsiębiorstwu przyznane (nawet ponad 300.000,00 zł).

Otrzymana subwencja podlegać ma zwrotowi na następujących zasadach:
1. w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez Mikrofirmę w trakcie 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji – w kwocie stanowiącej 100% wartości subwencji finansowej;
2. w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez Mikrofirmę przez okres 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji:
a) w kwocie stanowiącej 25% wartości subwencji bezwarunkowo; oraz
b) w przypadku utrzymania średniej liczby Pracowników (średnie zatrudnienie) w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu roku poprzedniego na poziomie:
i. wyższym niż 100% – w wysokości dodatkowo 0% wartości subwencji;
ii. od 50% do 100% – w wysokości dodatkowo od 0% do 50% subwencji – proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia.

Podsumowując – przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę przez okres 12 miesięcy oraz utrzymaniu takiego samego stanu zatrudnienia – 75 % kwoty subwencji nie podlega zwrotowi.

Kwota subwencji finansowej, która podlega zwrotowi, ma być spłacana w 24 równych miesięcznych ratach, rozpoczynając od 13 miesiąca kalendarzowego, licząc od pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego po dniu udzielenia subwencji finansowej.

2) Tarcza Finansowa PFR dla MŚP

Program przewiduje pomoc dla przedsiębiorców zatrudniających od 10 do 250 pracowników, których roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro.

Ma być obsługiwany przez bankowość internetową, gdzie mają zostać udostępnione wnioski w formie elektronicznej.

Warunki udzielenia pomocy jak również cele udzielenia tej pomocy przedstawiają się tak samo jak w przypadku tarczy dla Mikroprzedsiębiorców.

Szczegółowe warunki wsparcia finansowego oraz zobowiązania Beneficjenta Programu określać będzie umowa.

Maksymalna kwota subwencji dla MŚP jest określana procentowo w relacji do poziomu przychodów w 2019 r. oraz zależy od ich spadku w związku z chorobą COVID-19 względem wartości za rok obrotowy 2019. Wartości subwencji finansowej mogą przyjąć 4%, 6% lub 8% wartości przychodów przy odpowiednio ich spadku o minimum 25%, 50% i 75%.

Otrzymana przez małego lub średniego przedsiębiorcę subwencja finansowa podlegać ma zwrotowi na następujących zasadach:
1. w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji – w kwocie stanowiącej 100% wartości subwencji;
2. w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę przez okres 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji:
a) w wysokości 25% wartości subwencji bezwarunkowo, oraz
b) w wysokości dodatkowo do 25% wartości subwencji oraz maksymalnie do wysokości wykazanej przez Beneficjenta Programu skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży w okresie 12 miesięcy licząc od pierwszego miesiąca w którym przedsiębiorca odnotował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca w którym udzielona została subwencja, rozumianej w zależności od formy działalności jako:
▪ dla przedsiębiorstw prowadzących pełną rachunkowość gotówkową strata na sprzedaży to odzwierciedlona w rachunku wyników strata na sprzedaży netto z wyłączeniem w szczególności kosztów amortyzacji, rezerw i odpisów lub wyniku z przeszacowania lub sprzedaży aktywów;
▪ dla przedsiębiorstw rozliczających się na podstawie księgi przychodów i rozchodów w kwocie wykazanej straty;
▪ dla przedsiębiorców rozliczających się na podstawie karty podatkowej lub na ryczałcie stratę na sprzedaży oblicza się jako skumulowany spadek przychodów, oraz
c) w wysokości do 25% wartości subwencji w przypadku utrzymania średniej liczby Pracowników (średnie zatrudnienie) w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia udzielenia subwencji w stosunku do stanu na 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu roku poprzedniego na poziomie:
▪ wyższym niż 100% – w wysokości dodatkowo 0% subwencji;
▪ od 50% do 100% – w wysokości dodatkowo od 0% do 25% subwencji – proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia;
▪ niższym niż 50% – w wysokości dodatkowo 25% subwencji.

Podsumowując – przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę przez okres 12 miesięcy oraz utrzymaniu takiego samego stanu zatrudnienia, a także wykazaniu większej niż 25% straty gotówkowej na sprzedaży – 75 % kwoty subwencji nie podlega zwrotowi.

Kwota subwencji finansowej, która podlega zwrotowi, jest spłacana w 24 równych miesięcznych ratach, rozpoczynając od 13 miesiąca kalendarzowego przypadającego po dacie wypłaty subwencji.

3) Tarcza Finansowa PFR dla Dużych Przedsiębiorców

Program przewiduje pomoc dla przedsiębiorców zatrudniających od 250 pracowników lub których obrót przekracza 50 mln euro, a suma bilansowa przekracza 43 mln euro.

Beneficjentami programu mogą być również małe i średnie przedsiębiorstwa, które zatrudniają od 10 do 249 pracowników, a ich roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR w ujęciu skonsolidowanym, o ile nie są beneficjentem programu Tarcza Finansowa dla MŚP w sytuacji kiedy:
a) luka finansowania MŚP zgodnie z projekcjami finansowymi przekracza 3,5 mln zł;
b) finansowanie dotyczy Programu Sektorowego w związku z COVID-19.

Pomoc ma być udzielana na podstawie indywidualnej analizy finansowej (brak obsługi przez bankowość elektroniczną).

Warunki udzielenia pomocy przedstawiają się podobnie jak w przypadku tarczy dla Mikroprzedsiębiorców lub MŚP, z tym że pomocą objęci są przedsiębiorcy, którzy:
– utracili zdolność produkcji lub świadczenia usług albo odbioru produktów lub usług przez zamawiających w związku z brakiem dostępności komponentów lub zasobów w związku z COVID-19;
– nie otrzymują płatności z tytułu sprzedaży na skutek COVID-19 w kwocie przekraczającej 25% należności;
– z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu rynku finansowego nie mają dostępu do rynku kapitałowego lub limitów kredytowych w związku z nowymi kontraktami;
– są uczestnikami Programów Sektorowych.

Finansowanie Polskiego Funduszu Rozwoju dostępne dla dużych firm może mieć formę:
a) finansowania płynnościowego w postaci:
– pożyczki,
– skupu należności lub wierzytelności,
– obligacji,
– gwarancji.
Maksymalny okres finansowania wynosi 2 lata, z opcją przedłużenia o rok.
b) finansowania preferencyjnego w postaci:
– pożyczki preferencyjnej na okres 3 lat, umarzalnej do wysokości 75 % jej wartości.
Maksymalny okres spłaty pożyczek wynosi 3 lata, z opcją przedłużenia o rok.
c) finansowania inwestycyjnego w postaci obejmowania lub nabywania:
-udziałów,
– akcji,
– warrantów subskrypcyjnych,
– obligacji lub pożyczek zamiennych na akcje.

Pozostaje nam zatem oczekiwać na przyjęcie powyższych rozwiązań przewidzianych dla mikrofirm, małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych przedsiębiorstw. Dopiero po akceptacji Komisji Europejskiej mają zostać przedstawione szczegółowe zasady programu oraz terminy składania stosownych wniosków.

Obecnie istnieje jedynie możliwość złożenia wstępnej deklaracji uczestnictwa w programie pomocowym dla dużych przedsiębiorstw.

Z wyrazami szacunku

Prawnicy Kancelarii